Dom machtsspel in de KNVB
De KNVB heeft een ondoordacht machtsspel gespeeld bij het besluit over de competitie-voortzetting. Ze had dat beter kunnen doen. Ik kan dat met twee criteria laten zien: rechtmatigheid en transparantie. Rechtmatigheid is het ene criterium. De rechters gebruikten dat bij hun oordeelsvorming. Het andere criterium, waar de betrokken clubs zo boos over waren, is transparantie. Ze voelden zich voor de gek gehouden door onduidelijkheid in de besluitvorming. Voor de rechters was rechtmatigheid doorslaggevend, in-transparantie was dat voor de benadeelde clubs.
Een besluit en de daarin gebruikte macht heeft meer kwaliteit, naarmate ook partijen die een ander besluit hadden gewild, het besluit accepteren. Als het spel netjes is gespeeld, en er moet een besluit komen, dan zullen in het algemeen ook partijen die een ander besluit wilden dat accepteren. Het KNVB besluit mocht volgens statuten het besluit nemen, voor de rechter voldoende om het te accepteren. Dat doet niet af aan de in-transparantie van het proces. Voor de rechter misschien secundair, maar niet voor clubs, die een ander besluit hadden gewild. Met grote consequenties voor al het overleg dat nodig zal zijn om samen met alle clubs beleid te ontwikkelen in het nieuwe normaal.
Waarom was het KNVB besluit niet transparant? Het KNVB bestuur moest alvorens een besluit te nemen de leden raadplegen. Ze heeft die raadpleging de vorm van een peiling gegeven. Die vorm wekte de suggestie van een stemming. In een stemming heeft elke stem een macht, die in combinatie met andere stemmen een meerderheid kan leveren, en daarmee de macht om een bepaalde keuze door te drukken. Een echte stemming geeft macht aan de stemmers. De peiling van het KNVB bestuur wekte ten onrechte de indruk, dat de stemmende leden macht hadden, terwijl dat niet zo was. Een voorbeeld van echte in-transparantie.
Had men dat anders kunnen doen? Er zijn allerlei alternatieven denkbaar. Ik noem er enkele. Gegeven de keuze van de peiling had men van te voren heel goed nadrukkelijk kunnen zeggen, dat het geen stemming was. Men had ook op een andere manier kunnen peilen, via bilaterale contacten, of door van alle clubs schriftelijk advies te vragen. Steeds met de nadrukkelijke mededeling, dat het bestuur uiteindelijk zelf het besluit zou nemen. Het zelfde besluit had dan ook woede opgewekt, maar dan om de inhoud ervan, niet over het gespeelde spel.
Heeft het KNVB bestuur bewust een politiek spel gespeeld om partijen om de tuin te leiden of koest te houden? Ik denk het niet. Ik zie eerder een spel van op zich integere mensen, die onder spanning ondoordachte besluiten nemen, waar ze later ook spijt van hebben. Het KNVB bestuur was niet slecht bezig, maar dom, en dat was misschien nog veel erger. Waarom? Een ondoordacht spel met macht van de één wordt maar al te snel als doordacht en bedoeld opgevat door de ander. Met alle gevolgen voor groeiend en blijvend wantrouwen. Arme KNVB.
