VISIE EN AANPAK
UITDAGINGEN? It’s decisionmaking stupid!
Er is maar één proces dat de samenwerking van mensen tot een organisatie maakt: het besluitvormingsproces. Binnen dat proces maken mensen plannen, reageren ze op problemen en veranderingen in de omgeving. Ze kunnen er laten zien wat ze kunnen en vinden, wat ze willen of betwijfelen. Het resultaat van dat proces geeft richting en zichtbaarheid aan wat mensen samen willen en kunnen, aan wat ze samen bedenken en maken.
Organisaties zijn plaatsen waar mensen een groot deel van hun leven besteden aan het bedenken, maken en uitvoeren van dingen en diensten. Ze doen er wat ze kunnen of contractueel moeten, waar ze goed in zijn, waarvoor ze hebben geleerd. Ze leveren er een individuele bijdrage aan een gezamenlijk resultaat, waarvoor ze behalve geld ook waardering en erkenning terugkrijgen. Die bijdrage bestaat niet alleen uit bruikbare kennis en vaardigheden, maar ook uit wensen, ideeën en voorwaarden.
Om van al die individuele bijdragen een gezamenlijk resultaat te maken, moeten mensen niet alleen hun bijdrage kunnen leveren, ze moeten ook de bijdragen van anderen kunnen accepteren. De gezamenlijk bijdragen moeten op de een of andere manier onderling worden vergeleken, gewogen en beoordeeld. In het eindresultaat zijn misschien niet de bijdragen van iedereen zichtbaar, ze moeten wel allemaal serieus overwogen zijn.
Besluitvorming is het proces dat binnen organisaties al die individuele bijdragen bundelt tot een gezamenlijk resultaat. Het moet zorgen voor de eenheid van handelen en denken, die organisaties maakt tot wat ze zijn.
BUNDELEN VAN KENNIS, VAARDIGHEDEN, WENSEN, IDEEËN EN BELANGEN.
Dat maakt besluitvorming meteen tot een probleem. In de moderne organisaties van nu is het bundelen van al die kennis, vaardigheden, wensen, ideeën en belangen steeds lastiger geworden. Moderne organisaties zijn kennisorganisaties geworden. Ze bestaan steeds meer uit veel gedifferentieerde kennisbestanden en specialismen. Zo’n potentieel aan kennis levert pas iets op, als een organisatie erin slaagt om het helemaal te gebruiken als basis voor blijvende vernieuwing. Dat is in ieders belang: van de organisatie zelf, om te overleven, van onze maatschappij, die niet zonder organisaties kan, en van de mensen die in organisaties iets van hun leven willen maken.
Dat is een van de problemen van besluitvorming: hoe garanderen we dat alle kennis die nodig is voor een besluit ook meespreekt?
Besluitvorming gaat niet alleen over de kennis die mensen hebben, het gaat ook over de wensen, voorwaarden en noodzakelijkheden die mensen willen realiseren, kortom over al hun individuele belangen. Die stroken lang niet altijd met andermans belangen of die van de organisatie als geheel. Besluitvorming kan weliswaar de sleutel zijn voor creativiteit en vernieuwing, het kan ook de plaats worden van politieke spelletjes, waar de inhoud er niet meer toe doet en het alleen nog maar gaat om een strijd over deelbelangen.
ARENA OF POLITIEK HUIS?
Besluitvorming kan plaatsvinden in een politiek huis, waar de spelers veilig en volgens de regels van het spel een productief en creatief gevecht leveren, waar ieder beter van wordt. Besluitvorming kan ook een politieke arena zijn, waarin het allereerst gaat om te winnen en vervolgens om niet te verliezen, waarin de inhoud en creativiteit zijn verdwenen.
Organisaties die het ontstaan van politieke arena’s hebben toegelaten zijn daar niet zomaar van af. Politieke arena’s scheppen krachtenvelden met een eigen autonomie. Wie daarin wil overleven, moet meedoen aan wat de arena in stand houdt. Hoe krachtiger de politieke arena, des te minder vat mensen hebben op de resultaten van hun samenwerking. Het proces van besluitvorming wordt of blijft onstuurbaar, de wil en de mogelijkheid van mensen om de situatie te verbeteren wordt almaar kleiner. Er ontstaat een plaats waar mensen slecht tot hun recht komen, maar ook waar mensen als groep niet het niveau van samenwerking in stand kunnen houden, dat nodig is om als organisatie te overleven.
Wee de organisatie die zo in problemen kwam en dat niet begrijpt. In plaats van het collectieve probleem van besluitvorming krijgen bepaalde groepen de schuld. Het gaat om slecht management, het gaat om verouderde kennis, het gaat om een verouderde structuur, de cultuur is fout, de kosten zijn te hoog, het ontbreekt aan klantvriendelijkheid en steeds ligt dat aan andere groepen. Vaak gaat het om besluitvorming: it’s decisionmaking stupid.
Het is de ambitie van Vanuit de Politieke Dimensie om een bijdrage leveren aan het verbeteren van besluitvorming ten dienste van organisaties en de mensen in die organisaties.
ONS TEAM
Maak kennis met ons team!
MARTIN HETEBRIJ
Martin Hetebrij (1942) was jarenlang als methodoloog verbonden aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, waar hij in 1983 promoveerde. Sinds 1989 werkt hij als zelfstandig consultant en trainer op het gebied van Human Resources Management in grote en kleine bedrijven in verschillende sectoren. Vanaf 1990 ontwikkelde hij het concept van communicatief management, over de werking van macht en communicatie in organisaties. In 2000 verscheen van zijn hand Communicatief Management, tussen macht en communicatie, waarin hij dit concept uiteenzet. In 2006 verscheen Macht en politiek handelen in organisaties, waarin hij de noodzaak en de werking van politiek handelen beschrijft. In het voorjaar van 2011 voltooide Martin zijn derde boek: Een goed besluit is het halve werk met daarin de centrale vraag hoe kunnen we besluitvorming sturen en zo de kwaliteit van proces en besluiten verhogen en bewaken. In 2015 publiceerde hij een boek over het politieke handelen van Mandela, Politiek Meesterschap, vechten en verbinden volgens Mandela.
Vanuit mijn ervaring en de visie die ik ontwikkelde kan ik je als meedenker helpen om een doorleefde visie te ontwikkelen op wat de organisatie en de mensen erin nodig hebben om macht te beteugelen en besluitvorming te verbeteren. Ik kan adviseren bij het verbeteren van besluitvorming, ook waar dat complex is. En ik kan je als coach helpen bij reflectie over eigen patronen in de omgang met macht onderspannende omstandigheden.
Ik ben druk bezig met een grote afronding van alles wat ik heb ontwikkeld over macht en besluitvorming in organisaties. Dat moet een laatste boek worden. Ik wil mijn betoog over de problemen en hun aanpak opbouwen op verhalen, die mensen uit de praktijk van hun eigen werk me vertelden. Daar ben ik druk mee bezig. Die verhalen moeten mensen laten zien hoe dicht het onderwerp dat ik aan de orde stel verbonden is met hun eigen werk en leven. Mijn verhaal is niet theoretisch, het gaat over ieder persoonlijk, het zit ieder onder de huid.
Rob de Ruiter gaf het volgende commentaar op Martin:
“Met Martin in gesprek gaan betekent inzicht krijgen in het complexe machtsspel dat iedereen speelt. Van daaruit is de stap klein naar heldere besluitvorming en leiding geven op een manier die een breed draagvlak creëert en dus een groter en positiever effect heeft. In het kwalitatief handelingsonderzoek wat ik gedaan heb binnen een complexe organisatie was de visie van Martin zeer helpend en verhelderend, zowel voor mijzelf als voor de leidinggevende en het team wat ik begeleidde.
Martin beschrijft in zijn boeken in heldere taal wat ik al decennia zie en meemaak in organisaties, op alle niveaus. Grotere bewustwording van het element macht maakt samenwerking in organisaties helderder en besluitvormingsprocessen acceptabeler, met meer en beter resultaat als gevolg daarvan. Martins visie gebruik ik nu continu in mijn werk, zowel voor teams als in individuele begeleiding.
Martin is de ideale gesprekspartner/begeleider als je als CEO, (lid van) raad van bestuur, (lid van) raad van commissarissen, DGA, directielid of leidinggevende vragen hebt op het gebied van productief toepassen van de aanwezige macht of als je wilt sparren over effectievere besluitvorming binnen de organisatie die een breed draagvlak creëert.”
Jasper Doornbos gaf het volgende commentaar op Martin
“Martin is een man die met indrukwekkend veel energie zijn bijdrage aan de wereld levert. Hij is een erkend expert op het gebied van macht in organisaties, zoals uit zijn diverse boeken blijkt. Martin is ervan overtuigd dat het spreken over macht – dat vaak taboe is – veel problemen in organisaties kan wegnemen. Maar dan moet je wel over het juiste begrippenapparaat kunnen beschikken. Hij heeft het tot zijn missie gemaakt om organisaties hiertoe in staat te stellen. Door advies te geven en door trainingen te verzorgen. Een buitengewoon sprankelende en plezierige man, met wie je graag kennis wilt maken en wilt samenwerken.”
FRED VERMEULEN
Fred Vermeulen (1960) studeerde Pedagogische Wetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waar hij afstudeerde als onderwijskundige. Hij werkte jarenlang als projectleider, adviseur en trainer voor verschillende organisaties. Van 2000 tot de zomer van 2005 werkte hij als manager bij (Getronics) PinkRoccade Educational Services waar hij verantwoordelijk was voor het project- en programmamanagementteam. Vanuit de Politieke Dimensie verzorgt hij sinds het begin in 2005 trainingen, workshops en coaching voor profit en non-profit organisaties op het terrein van politiek handelen en besluitvorming.
NEEM CONTAT MET ONS OP
En we beantwoorden al uw vragen.
